İzmir lokma tatlısını bilmeyen yoktur. İzmir sokaklarında rast geldiğiniz bu lezzet geçmişi çok eskilere dayanan bir paylaşım ve geleneğin devamıdır. İnsanların kendileri için özel sayılabilecek günlerinde başkaları ile duygularını paylaşma isteğinin bir sonucu olarak ortaya çıkmış bir gelenektir. İzmir lokmasının bu kadar beğenilmesinde bu manevi durum etkili olduğu kadar İzmir lokmacılarının da işini iyi yapması oldukça etkilidir.
Lokma üretimi dışardan bakıldığında çok basit gibi görünebilir. Oysa hem iyi bir bilgi birikimi hem de iyi bir pratik gereklidir. Temelde un ve suyun karışımı ve bu karışımın kızartılıp üzerine şerbet verilmesi esasına göre biçimlenmektedir. Bu manada çelik üretimine oldukça benzemektedir. Çelikte de demirin ısıtılması ve su verilmesi esasına göre üretim yapılmaktadır. Çeliğin geldiği son nokta olan ise bu kadar basit bir üretim anlayışı ile oluşturulmamaktadır.
Yılların getirdiği bir mühendislik ve araştırmanın sonucunda oluşmuş olup sert ve aşınmaz çelik denilince ilk akla gelen ürün grubunun genel ismidir. Bu grubun ilk öğesi adını alan yüksek aşınma direnci ve hafifliği ile kendisini gösteren çeliktir.
İzmir Lokma Beğenilme Nedeni; Dayanışma
İzmir lokma tatlısının beğenilme nedeni tatlının hafif ve lezzetli olması önemlidir. Fakat bunun altında yatan esas neden manevi duygular bütünlüğüdür. Son derece basit malzemelerden yapılmış olmasına karşın hafif ve lezzetli bir tatlıdır. Fakat geçmişten beri onun hayır işlerinde kullanılması önemini daha da arttırmaktadır.
İnsanlar belli günlerde acıları ve sevinçleri pik yapar. Sıradan bir günden farkı o günleri yalnız başına geçirmek istemez. Ne olursa olsun birilerinin yanında bulunmasını ister. İşte bu günlerde yanında olan insanlarla sadece duygularını değil yiyeceğini de paylaşır. Paylaşımın gerçek hali ortaya çıkar. Lokma tatlısı da böylesi günlerde keşfedilmiştir. Hem yapımının pratik olması, hem ekonomik fiyatlı olması onun bu tercihte rolünü belirlemiştir.
Beğenide Lezzetin Rolü
Lokma tatlısının beğenilmesinde kuşkusuz gelenek ve göreneklerin etkisi büyüktür. Fakat bu kadar beğenilmesinde sadece geleneksel bir tatlı olması tek neden değildir. Bu tatlının lezzeti ve hafifliği de büyük bir etlendir. Bu hafif ve lezzeti ise her usta yakalamayamaz. Bazı ustalar vardır neyi nasıl yapacağını çok iyi bilir bir dokunuşu ile lokmada harikalar yaratır. Bazı ustalar vardır yaptığı işin ne olduğunu dahi bilmez. Ne yapsa çöpe gider.
Zaman içerisinde yapımı evlerden çıkıp tatlıcılara oradan da lokma firmalarına geçmiştir. Artık evlerde yapan neredeyse yok gibidir. Belki kendi tüketimi için yapan insanlar vardır. Fakat geniş çaplı organizasyonlar için genelde bir lokmacı firması ile anlaşılmaktadır. Bu profesyonel lokmacıların yapmış oldukları lezzet de evde yapılan lokmalardan çok daha iyidir.
Beğenilen Lokma Firmaları
İzmir’de bazı lokma firmaları vardır ne yapsalar beğenilir. Bazı firmaların ise ne yapsalar beğenilmezler. Bu firmalar içerisinde işine kendisini adamış olanların belli bir üne sahip olmaları kaçınılmazdır. Fakat bu firmaların bir kısmının kurumsal bir anlayışa sahip olmadıklarını görmekteyiz. Bu firmalar sadece üretim odaklı olup modern bir kurumsallaşma çabası içerisine girmemektedirler.
Kurumsal anlayışa sahip olan firmalarda finansal amaç bileşkeni, bir firmanın uzun dönemli hedeflere yönelmesinin altında yatan nedenlerin sermayenin karlılık oranı, hisse başına gelir oranı ve hatta hisse senetlerinin güncel değeri gibi ölçülerle ilgili finansal hedeflere ulaşma gereğini duymalarından kaynaklandığı bilinir. Bir takım yazarlar da firmanın performansı ölçülürken finansal ölçülerden tamamıyla uzaklaşmak gerektiğini savunuyor.
Bu eleştirmenler, tezlerinde günümüzün teknolojik gelişmeler ve müşteri tercihleriyle yönlendirmekte olan global boyutlu rekabet ortamında, finansal ölçülerin başarıya ulaşma yollarını işaret etmekte çok yetersiz kaldığını savunmaktadır.
Kurumsal Lokma Firmasının Gelişimi
Değişen rekabet koşulları, lokmacıları, müşteri tatmini, kalite, üretim ve operasyon süreçleri, personel yetenek ve motivasyonlarını artırma gibi konulara odaklanmaya zorlamaktadır. Bu teoriye göre firmalar operasyonlarında temel nitelikli gelişme sağladığı takdirde finansal rakamlar da kendiliğinden düzelecektir.
Fakat tüm lokma firmaları kalite ve müşteri tatmini konularında kaydettikleri gelişmeleri finansal faydaya dönüştürmeyi başaramaz. Örneğin bir lokma firması 1990 yıllarında kalite ve zamanında teslimat konularında büyük gelişmeler elde etmişti. Firmanın geç lokma dökümleri azalmış, dağıtımlar iki katına çıkmıştı. Teslimat tarihlerindeki aksama oranı %30 seviyelerinden %4 seviyelerine düşürülmüştü.
Ama kalite verimlilik ve müşteri hizmetlerinde kaydedilen devrim niteliğindeki bu gelişmeler lokmacıya olumlu finansal katkı sağlama yönünde başarılı olamamıştı. Aynı dönem içinde, daha önceleri büyüme kaydetmekte olan lokmacı firması düz bir çizgi halinde seyreden bir finansal performans göstermiş, firma ortakları hayal kırıklığı içinde firma hisselerinin %70 değer kaybına uğradığına şahit olmuştu.